SOUNDARYALAHARI IN TELUGU
సౌందర్యలహరీ
||ఆనందలహరీ||
శివః శక్త్యా యుక్తో యది భవతి శక్తః ప్రభవితుం
న చేదేవం దేవో న ఖలు కుశలః స్పందితుమపి | అతస్త్వామారాధ్యాం హరిహరవిరించాదిభిరపి ప్రణంతుం స్తోతుం వా కథమకృతపుంయః ప్రభవతి ||1|| |
తనీయాంసం పాంసుం తవ చరణపంకేరుహభవం
విరించిః సంచింవన్ విరచయతి లోకానవికలం | బహత్యేనం శౌరిః కథమపి సహస్రేణ శిరసాం హరః సంక్షుద్యైనం భజతి భసితోద్ధూలనవిధిం ||2|| |
అవిద్యానామంతస్తిమిర-మిహిరద్వీపనగరీ
జడానాం చైతన్య-స్తబక-మకరంద-స్రుతిఝరీ | దరిద్రాణాం చింతామణిగుణనికా జన్మజలధౌ నిమగ్నానాం దంష్ట్రా మురరిపు-వరాహస్య భవతీ ||3|| |
త్వదన్యః పాణిభ్యామభయవరదో దైవతగణః
త్వమేకా నైవాసి ప్రకటితవరాభీత్యభినయా | భయాత్ త్రాతుం దాతుం ఫలమపి చ వాంఛాసమధికం శరంయే లోకానాం తవ హి చరణావేవ నిపుణౌ ||4|| |
హరిస్త్వామారాధ్య ప్రణతజనసౌభాగ్యజననీం
పురా నారీ భూత్వా పురరిపుమపి క్షోభమనయత్ | స్మరోऽపి త్వాం నత్వా రతినయనలేహ్యేన వపుషా మునీనామప్యంతః ప్రభవతి హి మోహాయ మహతాం ||5|| |
ధనుః పౌష్పం మౌర్వీ మధుకరమయీ పంచ విశిఖాః
వసంతః సామంతో మలయమరుదాయోధనరథః | తథాప్యేకః సర్వం హిమగిరిసుతే కామపి కృపాం అపాంగాత్తే లబ్ధ్వా జగదిద-మనంగో విజయతే ||6|| |
క్వణత్కాంచీదామా కరికలభకుంభస్తననతా
పరిక్షీణా మధ్యే పరిణతశరచ్చంద్రవదనా | ధనుర్బాణాన్ పాశం సృణిమపి దధానా కరతలైః పురస్తాదాస్తాం నః పురమథితురాహోపురుషికా ||7|| |
సుధాసింధోర్మధ్యే సురవిటపివాటీపరివృతే
మణిద్వీపే నీపోపవనవతి చింతామణిగృహే | శివాకారే మంచే పరమశివపర్యంకనిలయాం భజంతి త్వాం ధన్యాః కతిచన చిదానందలహరీం ||8|| |
మహీం మూలాధారే కమపి మణిపూరే హుతవహం
స్థితం స్వాధిష్ఠానే హృది మరుతమాకాశముపరి | మనోऽపి భ్రూమధ్యే సకలమపి భిత్వా కులపథం సహస్రారే పద్మే సహ రహసి పత్యా విహరసే ||9|| |
సుధాధారాసారైశ్చరణయుగలాంతర్విగలితైః
ప్రపంచం సించంతీ పునరపి రసామ్నాయమహసః | అవాప్య స్వాం భూమిం భుజగనిభమధ్యుష్టవలయం స్వమాత్మానం కృత్వా స్వపిషి కులకుండే కుహరిణి||10|| |
చతుర్భిః శ్రీకంఠైః శివయువతిభిః పంచభిరపి
ప్రభిన్నాభిః శంభోర్నవభిరపి మూలప్రకృతిభిః| చతుశ్చత్వారింశద్వసుదలకలాశ్రత్రివలయ త్రిరేఖాభిః సార్ధం తవ శరణకోణాః పరిణతాః ||11|| |
త్వదీయం సౌందర్యం తుహినగిరికన్యే తులయితుం
కవీంద్రాః కల్పంతే కథమపి విరించిప్రభృతయః| యదాలోకౌత్సుక్యాదమరలలనా యాంతి మనసా తపోభిర్దుష్ప్రాపామపి గిరిశసాయుజ్యపదవీం||12|| |
నరం వర్షీయాంసం నయనవిరసం నర్మసు జడం
తవాపాంగాలోకే పతితమనుధావంతి శతశః| గలద్వేణీబంధాః కుచకలశవిస్రస్తసిచయా హఠాత్ త్రుట్యత్కాంచ్యో విగలితదుకూలా యువతయః||13|| |
క్షితౌ షట్పంచాశద్-ద్విసమధికపంచాశదుదకే
హుతాశే ద్వాషష్టిశ్చతురధికపంచాశదనిలే| దివి ద్విష్షట్త్రింశన్మనసి చ చతుష్షష్టిరితి యే మయూఖాస్తేషామప్యుపరి తవ పాదాంబుజయుగం||14|| |
శరజ్జ్యోత్స్నాశుద్ధాం శశియుతజటాజూటముకుటాం
వరత్రాసత్రాణస్ఫటికఘుటికాపుస్తకకరాం| సకృన్నత్వాం నత్వా కథమివ సతాం సన్నిదధతే మధుక్షీరద్రాక్షామధురిమధురీణాః కణితయః||15|| |
కవీంద్రాణాం చేతఃకమలవనబాలాతపరుచిం
భజంతే యే సంతః కతిచిదరుణామేవ భవతీం| విరించిప్రేయస్యాస్తరుణతరశృంగారలహరీ గభీరాభిర్వాగ్భిర్విదధతి సతాంరంజనమమీ||16|| |
సవిత్రీభిర్వాచాం శశిమణిశిలాభంగరుచిభిః
వశిన్యాద్యాభిస్త్వాం సహ జనని సంచింతయతి యః| స కర్తా కావ్యానాం భవతి మహతాం భంగిరుచిభిః వచోభిర్వాగ్దేవీవదనకమలామోదమధురైః||17|| |
తనుచ్ఛాయాభిస్తే తరుణతరణిశ్రీసరణిభిః
దివం సర్వాముర్వీమరుణిమనిమగ్నాం స్మరతి యః| భవంత్యస్య త్రస్యద్వనహరిణశాలీననయనాః సహోర్వశ్యా వశ్యాః కతి కతి న గీర్వాణగణికాః||18|| |
ముఖం బిందుం కృత్వా కుచయుగమధస్తస్య తదధో
హరార్ధం ధ్యాయేద్యోహరమహిషి తే మన్మథకలాం| స సద్యః సంక్షోభం నయతి వనితా ఇత్యతిలఘు త్రిలోకీమప్యాశు భ్రమయతి రవీందుస్తనయుగాం||19|| |
కిరంతీమంగేభ్యః కిరణనికురంబామృతరసం
హృది త్వామాధత్తే హిమకరశిలామూర్తిమివ యః| స సర్పాణాం దర్పం శమయతి శకుంతాధిప ఇవ జ్వరప్లుష్టాన్ దృష్ట్యా సుఖయతి సుధాऽऽసారసిరయా||20|| |
తటిల్లేఖాతంవీం తపనశశివైశ్వానరమయీం
నిషణ్ణాం షణ్ణామప్యుపరి కమలానాం తవ కలాం| మహాపద్మాటవ్యాం మృదితమలమాయేన మనసా మహాంతః పశ్యంతో దధతి పరమాహ్లాదలహరీం||21|| |
భవాని త్వం దాసే మయి వితర దృష్టిం సకరుణాం
ఇతి స్తోతుం వాంఛన్ కథయతి భవాని త్వమితి యః| తదైవ త్వం తస్మై దిశసి నిజసాయుజ్యపదవీం ముకుందబ్రహ్మేంద్రస్ఫుటముకుటనీరాజితపదాం||22|| |
త్వయా హృత్వా వామం వపురపరితృప్తేన మనసా
శరీరార్ధం శంభోరపరమపి శంకే హృతమభూత్| యదేతత్త్వద్రూపం సకలమరుణాభం త్రినయనం కుచాభ్యామానమ్రం కుటిలశశిచూడాలముకుటం||23|| |
జగత్సూతే ధాతా హరిరవతి రుద్రః క్షపయతే
తిరస్కుర్వన్నేతత్స్వమపి వపురీశస్తిరయతి| సదాపూర్వః సర్వం తదిదమనుగృహ్ణాతి చ శివః తవऽऽజ్ఞామాలంబ్య క్షణచలితయోర్భ్రూలతికయోః||24|| |
త్రయాణాం దేవానాం త్రిగుణజనితానాం తవ శివే
భవేత్ పూజా పూజా తవ చరణయోర్యా విరచితా| తథా హి త్వత్పాదోద్వహనమణిపీఠస్య నికటే స్థితా హ్యేతే శశ్వన్ ముకులితకరోత్తంసమకుటాః||25|| |
విరించిః పంచత్వం వ్రజతి హరిరాప్నోతి విరతిం
వినాశం కీనాశో భజతి ధనదో యాతి నిధనం| వితంద్రీ మాహేంద్రీ వితతిరపి సమ్మీలిత-దృశాం మహాసంహారేऽస్మిన్ విహరతి సతి త్వత్పతిరసౌ||26|| |
జపో జల్పః శిల్పం సకలమపి ముద్రావిరచనా
గతిః ప్రాదక్షింయక్రమణమశనాద్యాహుతివిధిః| ప్రణామః సంవేశస్సుఖమఖిలమాత్మార్పణదృశా సపర్యాపర్యాయస్తవ భవతు యన్మే విలసితం||27|| |
సుధామప్యాస్వాద్య ప్రతిభయజరామృత్యుహరిణీం
విపద్యంతే విశ్వే విధిశతమఖాద్యా దివిషదః| కరాళం యత్క్ష్వేళం కబలితవతః కాలకలనా న శంభోస్తన్మూలం తవ జనని తాటంకమహిమా||28|| |
కిరీటం వైరించం పరిహర పురః కైటభభిదః
కఠోరే కోటీరే స్ఖలసి జహి జంభారిమకుటం| ప్రణమ్రేష్వేతేషు ప్రసభముపయాతస్య భవనం భవస్యాభ్యుత్థానే తవ పరిజనోక్తిర్విజయతే||29|| |
స్వదేహోద్భూతాభిర్ఘృణిభిరణిమాऽऽద్యాభిరభితో
నిషేవ్యే నిత్యే త్వామితి సదా భావయతి యః| కిమాశ్చర్యం తస్య త్రినయనసమృద్ధిం తృణయతో మహాసంవర్తాగ్నిర్విరచయతి నీరాజనవిధిం||30|| |
చతుష్షష్ట్యా తంత్రైః సకలమతిసంధాయ భువనం
స్థితస్తత్ తత్ సిద్ధిప్రసవపరతంత్రైః పశుపతిః| పునస్త్వన్నిర్బంధాదఖిలపురుషార్థైకఘటనా స్వతంత్రం తే తంత్రం క్షితితలమవాతీతరదిదం||31|| |
శివః శక్తిః కామః క్షితిరథ రవిః శీతకిరణః
స్మరో హంసః శక్రస్తదను చ పరామారహరయః| అమీ హృల్లేఖాభిస్తిసృభిరవసానేషు ఘటితా భజంతే వర్ణాస్తే తవ జనని నామావయవతాం||32|| |
స్మరం యోనిం లక్ష్మీం త్రితయమిదమాదౌ తవ మనోః
నిధాయైకే నిత్యే నిరవధిమహాభోగరసికాః| భజంతి త్వాం చింతామణిగుణనిబద్ధాక్షవలయాః శివాऽగ్నౌ జుహ్వంతః సురభిఘృతధారాऽऽహుతిశతైః||33|| |
శరీరం త్వం శంభోః శశిమిహిరవక్షోరుహయుగం
తవాత్మానం మన్యే భగవతి నవాత్మానమనఘం| అతః శేషః శేషీత్యయముభయసాధారణతయా స్థితః సంబంధో వాం సమరసపరానందపరయోః||34|| |
మనస్త్వం వ్యోమ త్వం మరుదసి మరుత్సారథిరసి
త్వమాపస్త్వం భూమిస్త్వయి పరిణతాయాం న హి పరం| త్వమేవ స్వాత్మానం పరిణమయితుం విశ్వవపుషా చిదానందాకారం శివయువతి భావేన బిభృషే||35|| |
తవऽऽజ్ఞాచక్రస్థం తపనశశికోటిద్యుతిధరం
పరం శంభుం వందే పరిమిలితపార్శ్వం పరచితా| యమారాధ్యన్ భక్త్యా రవిశశిశుచీనామవిషయే నిరాలోకేऽలోకే నివసతి హి భాలోకభవనే||36|| |
విశుద్ధౌ తే శుద్ధస్ఫటికవిశదం వ్యోమజనకం
శివం సేవే దేవీమపి శివసమానవ్యవసితాం| యయోః కాంత్యా యాంత్యా శశికిరణసారూప్యసరణిం విధూతాంతర్ధ్వాంతావిలసతి చకోరీవ జగతీ||37|| |
సమున్మీలత్ సంవిత్ కమలమకరందైకరసికం
భజే హంసద్వంద్వం కిమపి మహతాం మానసచరం| యదాలాపాదష్టాదశగుణితవిద్యాపరిణతిః యదాదత్తే దోషాద్-గుణమఖిలమద్భ్యః పయ ఇవ||38|| |
తవ స్వాధిష్ఠానే హుతవహమధిష్ఠాయ నిరతం
తమీడే సంవర్తం జనని మహతీం తాం చ సమయాం| యదాలోకే లోకాన్ దహతి మహతి క్రోధకలితే దయార్ద్రా యద్దృష్టిః శిశిరముపచారం రచయతి||39|| |
తటిత్త్వంతం శక్త్యా తిమిరపరిపంథిస్ఫురణయా
స్ఫురన్నానారత్నాభరణపరిణద్ధేంద్రధనుషం| తవ శ్యామం మేఘం కమపి మణిపూరైకశరణం నిషేవే వర్షంతం హరమిహిరతప్తం త్రిభువనం||40|| |
తవాధారే మూలే సహ సమయయా లాస్యపరయా
నవాత్మానం మన్యే నవరసమహాతాండవనటం| ఉభాభ్యామేతాభ్యాముదయవిధిముద్దిశ్య దయయా సనాథాభ్యాం జజ్ఞే జనకజననీమజ్జగదిదం||41|| |
||సౌందర్యలహరీ||
గతైర్మాణిక్యత్వం గగనమణిభిః సాంద్రఘటితం
కిరీటం తే హైమం హిమగిరిసుతే కీర్తయతి యః| స నీడేయచ్ఛాయాచ్ఛురణశబలం చంద్రశకలం ధనుః శౌనాసీరం కిమితి న నిబధ్నాతి ధిషణాం||42|| |
ధునోతు ధ్వాంతం నస్తులితదలితేందీవరవనం
ఘనస్నిగ్ధశ్లక్ష్ణం చికురనికురంబం తవ శివే| యదీయం సౌరభ్యం సహజముపలబ్ధుం సుమనసో వసంత్యస్మిన్ మన్యే వలమథనవాటీవిటపినాం||43|| |
తనోతు క్షేమం నస్తవ వదనసౌందర్యలహరీ
పరీవాహస్రోతఃసరణిరివ సీమంతసరణిః| వహంతీ సిందూరం ప్రబలకబరీభారతిమిర ద్విషాం బృందైర్బందీకృతమివ నవీనార్కకిరణం||44|| |
అరాలైః స్వాభావ్యాదలికలభసశ్రీభిరలకైః
పరీతం తే వక్త్రం పరిహసతి పంకేరుహరుచిం| దరస్మేరే యస్మిన్ దశనరుచికింజల్కరుచిరే సుగంధౌ మాద్యంతి స్మరదహనచక్షుర్మధులిహః||45|| |
లలాటం లావంయద్యుతివిమలమాభాతి తవ యత్
ద్వితీయం తన్మన్యే మకుటఘటితం చంద్రశకలం| విపర్యాసన్యాసాదుభయమపి సంభూయ చ మిథః సుధాలేపస్యూతిః పరిణమతి రాకాహిమకరః||46|| |
భ్రువౌ భుగ్నే కించిద్భువనభయభంగవ్యసనిని
త్వదీయే నేత్రాభ్యాం మధుకరరుచిభ్యాం ధృతగుణం| ధనుర్మన్యే సవ్యేతరకరగృహీతం రతిపతేః ప్రకోష్ఠే ముష్టౌ చ స్థగయతి నిగూఢాంతరముమే||47|| |
అహః సూతే సవ్యం తవ నయనమర్కాత్మకతయా
త్రియామాం వామం తే సృజతి రజనీనాయకతయా| తృతీయా తే దృష్టిర్దరదలితహేమాంబుజరుచిః సమాధత్తే సంధ్యాం దివసనిశయోరంతరచరీం||48|| |
విశాలా కల్యాణీ స్ఫుటరుచిరయోధ్యా కువలయైః
కృపాధారాధారా కిమపి మధురా భోగవతికా| అవంతీ దృష్టిస్తే బహునగరవిస్తారవిజయా ధ్రువం తత్తన్నామవ్యవహరణయోగ్యా విజయతే||49|| |
కవీనాం సందర్భస్తబకమకరందైకరసికం
కటాక్షవ్యాక్షేపభ్రమరకలభౌ కర్ణయుగలం| అముంచంతౌ దృష్ట్వా తవ నవరసాస్వాదతరలౌ అసూయాసంసర్గాదలికనయనం కించిదరుణం||50|| |
శివే శృంగారార్ద్రా తదితరజనే కుత్సనపరా
సరోషా గంగాయాం గిరిశచరితే విస్మయవతీ| హరాహిభ్యో భీతా సరసిరుహసౌభాగ్యజననీ సఖీషు స్మేరా తే మయి జనని దృష్టిః సకరుణా||51|| |
గతే కర్ణాభ్యర్ణం గరుత ఇవ పక్ష్మాణి దధతీ
పురాం భేత్తుశ్చిత్తప్రశమరసవిద్రావణఫలే| ఇమే నేత్రే గోత్రాధరపతికులోత్తంసకలికే తవాకర్ణాకృష్టస్మరశరవిలాసం కలయతః||52|| |
విభక్తత్రైవర్ంయం వ్యతికరితలీలాంజనతయా
విభాతి త్వన్నేత్రత్రితయమిదమీశానదయితే| పునః స్రష్టుం దేవాన్ ద్రుహిణహరిరుద్రానుపరతాన్ రజః సత్త్వం బిభ్రత్ తమ ఇతి గుణానాం త్రయమివ||53|| |
పవిత్రీకర్తుం నః పశుపతిపరాధీనహృదయే
దయామిత్రైర్నేత్రైరరుణధవలశ్యామరుచిభిః| నదః శోణో గంగా తపనతనయేతి ధ్రువమముం త్రయాణాం తీర్థానాముపనయసి సంభేదమనఘం||54|| |
నిమేషోన్మేషాభ్యాం ప్రలయముదయం యాతి జగతీ
తవేత్యాహుః సంతో ధరణిధరరాజన్యతనయే| త్వదున్మేషాజ్జాతం జగదిదమశేషం ప్రలయతః పరిత్రాతుం శంకే పరిహృతనిమేషాస్తవ దృశః||55|| |
తవాపర్ణే కర్ణేజపనయనపైశున్యచకితా
నిలీయంతే తోయే నియతమనిమేషాః శఫరికాః| ఇయం చ శ్రీర్బద్ధచ్ఛదపుటకవాటం కువలయం జహాతి ప్రత్యూషే నిశి చ విఘటయ్య ప్రవిశతి||56|| |
దృశా ద్రాఘీయస్యా దరదలితనీలోత్పలరుచా
దవీయాంసం దీనం స్నపయ కృపయా మామపి శివే| అనేనాయం ధన్యో భవతి న చ తే హానిరియతా వనే వా హర్మ్యే వా సమకరనిపాతో హిమకరః||57|| |
అరాలం తే పాలీయుగలమగరాజన్యతనయే
న కేషామాధత్తే కుసుమశరకోదండకుతుకం| తిరశ్చీనో యత్ర శ్రవణపథముల్లంఘ్య విలసన్ అపాంగవ్యాసంగో దిశతి శరసంధానధిషణాం||58|| |
స్ఫురద్గండాభోగప్రతిఫలితతాటంకయుగలం
చతుశ్చక్రం మన్యే తవ ముఖమిదం మన్మథరథం| యమారుహ్య ద్రుహ్యత్యవనిరథం అర్కేందుచరణం మహావీరో మారః ప్రమథపతయే సజ్జితవతే||59|| |
సరస్వత్యాః సూక్తీరమృతలహరీకౌశలహరీః
పిబంత్యాః శర్వాణి శ్రవణచులుకాభ్యామవిరలం| చమత్కారశ్లాఘాచలితశిరసః కుండలగణో ఝణత్కారైస్తారైః ప్రతివచనమాచష్ట ఇవ తే||60|| |
అసౌ నాసావంశస్తుహినగిరివంశధ్వజపటి
త్వదీయో నేదీయః ఫలతు ఫలమస్మాకముచితం| వహత్యంతర్ముక్తాః శిశిరకరనిశ్వాసగలితం సమృద్ధ్యా యస్తాసాం బహిరపి చ ముక్తామణిధరః||61|| |
ప్రకృత్యాऽऽరక్తాయాస్తవ సుదతి దంతచ్ఛదరుచేః
ప్రవక్ష్యే సాదృశ్యం జనయతు ఫలం విద్రుమలతా| న బింబం త్వద్బింబప్రతిఫలనరాగాదరుణితం తులామధ్యారోఢుం కథమివ విలజ్జేత కలయా||62|| |
స్మితజ్యోత్స్నాజాలం తవ వదనచంద్రస్య పిబతాం
చకోరాణామాసీదతిరసతయా చంచుజడిమా| అతస్తే శీతాంశోరమృతలహరీమాంలరుచయః పిబంతి స్వచ్ఛందం నిశి నిశి భృశం కాంజికధియా||63|| |
అవిశ్రాంతం పత్యుర్గుణగణకథాऽऽమ్రేడనజపా
జపాపుష్పచ్ఛాయా తవ జనని జిహ్వా జయతి సా| యదగ్రాసీనాయాః స్ఫటికదృషదచ్ఛచ్ఛవిమయీ సరస్వత్యా మూర్తిః పరిణమతి మాణిక్యవపుషా||64|| |
రణే జిత్వా దైత్యానపహృతశిరస్త్రైః కవచిభిః
నివృత్తైశ్చండాంశత్రిపురహరనిర్మాల్యవిముఖైః| విశాఖేంద్రోపేంద్రైః శశివిశదకర్పూరశకలా విలీయంతే మాతస్తవ వదనతాంబూలకబలాః||65|| |
విపంచ్యా గాయంతీ వివిధమపదానం పశుపతేః
త్వయాऽऽరబ్ధే వక్తుం చలితశిరసా సాధువచనే| తదీయైర్మాధుర్యైరపలపితతంత్రీకలరవాం నిజాం వీణాం వాణీ నిచులయతి చోలేన నిభృతం||66|| |
కరాగ్రేణ స్పృష్టం తుహినగిరిణా వత్సలతయా
గిరీశేనోదస్తం ముహురధరపానాకులతయా| కరగ్రాహ్యం శంభోర్ముఖముకురవృంతం గిరిసుతే కథంకారం బ్రూమస్తవ చుబుకమౌపమ్యరహితం||67|| |
భుజాశ్లేషాన్ నిత్యం పురదమయితుః కంటకవతీ
తవ గ్రీవా ధత్తే ముఖకమలనాలశ్రియమియం| స్వతః శ్వేతా కాలాగరుబహులజంబాలమలినా మృణాలీలాలిత్యం వహతి యదధో హారలతికా||68|| |
గలే రేఖాస్తిస్రో గతిగమకగీతైకనిపుణే
వివాహవ్యానద్ధప్రగుణగుణసంఖ్యాప్రతిభువః| విరాజంతే నానావిధమధురరాగాకరభువాం త్రయాణాం గ్రామాణాం స్థితినియమసీమాన ఇవ తే||69|| |
మృణాలీమృద్వీనాం తవ భుజలతానాం చతసృణాం
చతుర్భిః సౌందర్యం సరసిజభవః స్తౌతి వదనైః| నఖేభ్యః సంత్రస్యన్ ప్రథమమథనాదంధకరిపోః చతుర్ణాం శీర్షాణాం సమమభయహస్తార్పణధియా||70|| |
నఖానాముద్ద్యోతైర్నవనలినరాగం విహసతాం
కరాణాం తే కాంతిం కథయ కథయామః కథముమే| కయాచిద్వా సామ్యం భజతు కలయా హంత కమలం యది క్రీడల్లక్ష్మీచరణతలలాక్షారసచణం||71|| |
సమం దేవి స్కందద్విపవదనపీతం స్తనయుగం
తవేదం నః ఖేదం హరతు సతతం ప్రస్నుతముఖం| యదాలోక్యాశంకాऽऽకులితహృదయో హాసజనకః స్వకుంభౌ హేరంబః పరిమృశతి హస్తేన ఝటితి||72|| |
అమూ తే వక్షోజావమృతరసమాణిక్యకుతుపౌ
న సందేహస్పందో నగపతిపతాకే మనసి నః| పిబంతౌ తౌ యస్మాదవిదితవధూసంగరసికౌ కుమారావద్యాపి ద్విరదవదనక్రౌంచదలనౌ||73|| |
వహత్యంబ స్తంబేరమదనుజకుంభప్రకృతిభిః
సమారబ్ధాం ముక్తామణిభిరమలాం హారలతికాం| కుచాభోగో బింబాధరరుచిభిరంతః శబలితాం ప్రతాపవ్యామిశ్రాం పురదమయితుః కీర్తిమివ తే||74|| |
తవ స్తన్యం మన్యే ధరణిధరకన్యే హృదయతః
పయఃపారావారః పరివహతి సారస్వత ఇవ| దయావత్యా దత్తం ద్రవిడశిశురాస్వాద్య తవ యత్ కవీనాం ప్రౌఢానామజని కమనీయః కవయితా||75|| |
హరక్రోధజ్వాలాऽऽవలిభిరవలీఢేన వపుషా
గభీరే తే నాభీసరసి కృతసంగో మనసిజః| సముత్తస్థౌ తస్మాదచలతనయే ధూమలతికా జనస్తాం జానీతే తవ జనని రోమావలిరితి||76|| |
యదేతత్ కాలిందీతనుతరతరంగాకృతి శివే
కృశే మధ్యే కించిజ్జనని తవ తద్భాతి సుధియాం| విమర్దాదన్యోऽన్యం కుచకలశయోరంతరగతం తనూభూతం వ్యోమ ప్రవిశదివ నాభిం కుహరిణీం||77|| |
స్థిరో గంగావర్తః స్తనముకులరోమావలిలతా
నిజావాలం కుండం కుసుమశరతేజోహుతభుజః| రతేర్లీలాగారం కిమపి తవ నాభిర్గిరిసుతే బిలద్వారం సిద్ధేర్గిరిశనయనానాం విజయతే||78|| |
నిసర్గక్షీణస్య స్తనతటభరేణ క్లమజుషో
నమన్మూర్తేర్నారీతిలక శనకైస్త్రుట్యత ఇవ| చిరం తే మధ్యస్య త్రుటితతటినీతీరతరుణా సమావస్థాస్థేమ్నో భవతు కుశలం శైలతనయే||79|| |
కుచౌ సద్యఃస్విద్యత్తటఘటితకూర్పాసభిదురౌ
కషంతౌ దోర్మూలే కనకకలశాభౌ కలయతా| తవ త్రాతుం భంగాదలమితి వలగ్నం తనుభువా త్రిధా నద్ధం దేవి త్రివలి లవలీవల్లిభిరివ||80|| |
గురుత్వం విస్తారం క్షితిధరపతిః పార్వతి నిజాత్
నితంబాదాచ్ఛిద్య త్వయి హరణరూపేణ నిదధే| అతస్తే విస్తీర్ణో గురురయమశేషాం వసుమతీం నితంబప్రాగ్భారః స్థగయతి లఘుత్వం నయతి చ||81|| |
కరీంద్రాణాం శుండాన్ కనకకదలీకాండపటలీం
ఉభాభ్యామూరుభ్యాముభయమపి నిర్జిత్య భవతి| సువృత్తాభ్యాం పత్యుః ప్రణతికఠినాభ్యాం గిరిసుతే విధిజ్ఞే జానుభ్యాం విబుధకరికుంభద్వయమసి||82|| |
పరాజేతుం రుద్రం ద్విగుణశరగర్భౌ గిరిసుతే
నిషంగౌ జంఘే తే విషమవిశిఖో బాఢమకృత| యదగ్రే దృశ్యంతే దశ శరఫలాః పాదయుగలీ నఖాగ్రచ్ఛద్మానః సురముకుటశాణైకనిశితాః||83|| |
శ్రుతీనాం మూర్ధానో దధతి తవ యౌ శేఖరతయా
మమాప్యేతౌ మాతః శిరసి దయయా ధేహి చరణౌ| యయోః పాద్యం పాథః పశుపతిజటాజూటతటినీ యయోర్లాక్షాలక్ష్మీరరుణహరిచూడామణిరుచిః||84|| |
నమోవాకం బ్రూమో నయనరమణీయాయ పదయోః
తవాస్మై ద్వంద్వాయ స్ఫుటరుచిరసాలక్తకవతే| అసూయత్యత్యంతం యదభిహననాయ స్పృహయతే పశూనామీశానః ప్రమదవనకంకేలితరవే||85|| |
మృషా కృత్వా గోత్రస్ఖలనమథ వైలక్ష్యనమితం
లలాటే భర్తారం చరణకమలే తాడయతి తే| చిరాదంతఃశల్యం దహనకృతమున్మూలితవతా తులాకోటిక్వాణైః కిలికిలితమీశానరిపుణా||86|| |
హిమానీహంతవ్యం హిమగిరినివాసైకచతురౌ
నిశాయాం నిద్రాణాం నిశి చరమభాగే చ విశదౌ| వరం లక్ష్మీపాత్రం శ్రియమతిసృజంతౌ సమయినాం సరోజం త్వత్పాదౌ జనని జయతశ్చిత్రమిహ కిం||87|| |
పదం తే కీర్తీనాం ప్రపదమపదం దేవి విపదాం
కథం నీతం సద్భిః కఠినకమఠీకర్పరతులాం| కథం వా బాహుభ్యాముపయమనకాలే పురభిదా యదాదాయ న్యస్తం దృషది దయమానేన మనసా||88|| |
నఖైర్నాకస్త్రీణాం కరకమలసంకోచశశిభిః
తరూణాం దివ్యానాం హసత ఇవ తే చండి చరణౌ| ఫలాని స్వఃస్థేభ్యః కిసలయకరాగ్రేణ దదతాం దరిద్రేభ్యో భద్రాం శ్రియమనిశమహ్నాయ దదతౌ||89|| |
దదానే దీనేభ్యః శ్రియమనిశమాశానుసదృశీం
అమందం సౌందర్యప్రకరమకరందం వికిరతి| తవాస్మిన్ మందారస్తబకసుభగే యాతు చరణే నిమజ్జన్ మజ్జీవః కరణచరణః షట్చరణతాం||90|| |
పదన్యాసక్రీడాపరిచయమివారబ్ధుమనసః
స్ఖలంతస్తే ఖేలం భవనకలహంసా న జహతి| అతస్తేషాం శిక్షాం సుభగమణిమంజీరరణిత- చ్ఛలాదాచక్షాణం చరణకమలం చారుచరితే||91|| |
గతాస్తే మంచత్వం ద్రుహిణహరిరుద్రేశ్వరభృతః
శివః స్వచ్ఛచ్ఛాయాఘటితకపటప్రచ్ఛదపటః| త్వదీయానాం భాసాం ప్రతిఫలనరాగారుణతయా శరీరీ శృంగారో రస ఇవ దృశాం దోగ్ధి కుతుకం||92|| |
అరాలా కేశేషు ప్రకృతిసరలా మందహసితే
శిరీషాభా చిత్తే దృషదుపలశోభా కుచతటే| భృశం తంవీ మధ్యే పృథురురసిజారోహవిషయే జగత్త్రాతుం శంభోర్జయతి కరుణా కాచిదరుణా||93|| |
కలంకః కస్తూరీ రజనికరబింబం జలమయం
కలాభిః కర్పూరైర్మరకతకరండం నిబిడితం| అతస్త్వద్భోగేన ప్రతిదినమిదం రిక్తకుహరం విధిర్భూయో భూయో నిబిడయతి నూనం తవ కృతే||94|| |
పురారాతేరంతఃపురమసి తతస్త్వచ్చరణయోః
సపర్యామర్యాదా తరలకరణానామసులభా| తథా హ్యేతే నీతాః శతమఖముఖాః సిద్ధిమతులాం తవ ద్వారోపాంతస్థితిభిరణిమాద్యాభిరమరాః||95|| |
కలత్రం వైధాత్రం కతి కతి భజంతే న కవయః
శ్రియో దేవ్యాః కో వా న భవతి పతిః కైరపి ధనైః| మహాదేవం హిత్వా తవ సతి సతీనామచరమే కుచాభ్యామాసంగః కురవకతరోరప్యసులభః||96|| |
గిరామాహుర్దేవీం ద్రుహిణగృహిణీమాగమవిదో
హరేః పత్నీం పద్మాం హరసహచరీమద్రితనయాం| తురీయా కాऽపి త్వం దురధిగమనిఃసీమమహిమా మహామాయా విశ్వం భ్రమయసి పరబ్రహ్మమహిషి||97|| |
కదా కాలే మాతః కథయ కలితాలక్తకరసం
పిబేయం విద్యార్థీ తవ చరణనిర్ణేజనజలం| ప్రకృత్యా మూకానామపి చ కవితాకారణతయా కదా ధత్తే వాణీముఖకమలతాంబూలరసతాం||98|| |
సరస్వత్యా లక్ష్మ్యా విధిహరిసపత్నో విహరతే
రతేః పాతివ్రత్యం శిథిలయతి రమ్యేణ వపుషా| చిరం జీవన్నేవ క్షపితపశుపాశవ్యతికరః పరానందాభిఖ్యం రసయతి రసం త్వద్భజనవాం||99|| |
సమానీతః పద్భ్యాం మణిముకురతామంబరమణిః
భయాదాస్యాదంతఃస్తిమితకిరణశ్రేణిమసృణః| దధాతి త్వద్వక్త్రప్రతిఫలనమశ్రాంతవికచం నిరాతంకం చంద్రాన్నిజహృదయపంకేరుహమివ||100|| |
సముద్భూతస్థూలస్తనభరమురశ్చారు హసితం
కటాక్షే కందర్పః కతిచన కదంబద్యుతి వపుః| హరస్య త్వద్భ్రాంతిం మనసి జనయాం స్మ విమలా భవత్యా యే భక్తాః పరిణతిరమీషామియముమే||101|| |
నిధే నిత్యస్మేరే నిరవధిగుణే నీతినిపుణే
నిరాఘాటజ్ఞానే నియమపరచిత్తైకనిలయే| నియత్యా నిర్ముక్తే నిఖిలనిగమాంతస్తుతపదే నిరాతంకే నిత్యే నిగమయ మమాపి స్తుతిమిమాం||102|| |
ప్రదీపజ్వాలాభిర్దివసకరనీరాజనవిధిః
సుధాసూతేశ్చంద్రోపలజలలవైరర్ఘ్యరచనా| స్వకీయైరంభోభిః సలిలనిధిసౌహిత్యకరణం త్వదీయాభిర్వాగ్భిస్తవ జనని వాచాం స్తుతిరియం||103|| |
|| ఇతి శ్రీమచ్ఛంకరాచార్యవిరచితా సౌందర్యలహరీ సంపూర్ణా||
No comments:
Post a Comment